หมวดที่ 1 การกำหนดนโยบาย การวางแผนการดำเนินงานและการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง

 

1.1 การกําหนดนโยบายห้องสมุดสีเขียว

1.1.1 มีบริบทองค์กรและขอบเขตของการบริหารจัดการห้องสมุดที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
(1) มีการกําหนดขอบเขตพื้นที่ของห้องสมุดทั้งหมด ทั้งส่วนของสํานักงาน และพื้นที่บริการ
(2) มีการกําหนดขอบเขตกิจกรรมของห้องสมุด

คําอธิบาย
ห้องสมุด หมายถึง ห้องสมุดทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ที่จัดตั้งเพื่อเป็นแหล่งการเรียนรู้ ให้บริการทรัพยากรสารสนเทศ อาจมีชื่อเรียกว่า หอสมุด ห้องสมุด สํานักหอสมุด สถาบันวิทยบริการ สํานักวิทยบริการ ศูนย์บรรณสาร ศูนย์สารสนเทศ หรือชื่ออื่นใดที่มีภารกิจในทํานองเดียวกัน โดยพื้นที่ห้องสมุดนอกจากพื้นที่บริการ ยังรวมไปถึงพื้นที่สํานักงานของห้องสมุด และพื้นที่ใช้ประโยชน์อื่นๆ ได้แก่ พื้นที่รับประทานอาหาร พื้นที่ประกอบอาหาร ห้องน้ํา ลานจอดรถ พื้นที่รองรับของเสีย ระบบบําบัดของเสีย

 

1.1.2 มีนโยบายห้องสมุดสีเขียวและสํานักงานสีเขียวที่สอดคล้องและครอบคลุมป ร ะ เ ด็ น ต า ม เ ก ณ ฑ์ห้องสมุดสีเขียวและสํานักงานสีเขียว โดยแสดงความมุ่งมั่นอย่างต่อเนื่อง ในด้านห้องสมุด และด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม ดังนี้

ด้านห้องสมุด
(1) มีนโยบายการ บริหารจัดการห้องสมุดสีเขียวและการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
(2) มีนโยบายการจัดการและให้บริการทรัพยากรสารสนเทศด้านทรัพยากร
และสิ่งแวดล้อมและเรื่องที่เกี่ยวข้องให้เพียงพอ และพร้อมใช้
(3) มีนโยบายส่งเสริมการเรียนรู้ด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมและเรื่องที่เกี่ยวข้อง
(4) มีนโยบายการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

ด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
(รายละเอียดเป็นไปตามเกณฑ์การประเมินสํานักงานสีเขียว)

คําอธิบาย

 
1.1.3 การกําหนดนโยบายห้องสมุดสีเขียว โดยผู้บริหารระดับสูง
(1) นโยบายห้องสมุดสีเขียวจะต้องได้รับการอนุมัติจากผู้บริหารสูงสุด หรือผู้ที่ได้รับมอบอํานาจ
(2) มีการระบุวันที่การประกาศใช้นโยบายห้องสมุดสีเขียวอย่างชัดเจน
(3) ผู้บริหารหรือผู้มีอํานาจจะต้องสามารถอธิบายถึงวัตถุประสงค์และจุดมุ่งหมายของการเป็นห้องสมุดสีเขียว
(4) ผู้บริหารหรือผู้มีอํานาจจะต้องมีส่วนในการติดตามผลการปฏิบัติตามนโยบายห้องสมุดสีเขียว

คําอธิบาย

 
1.1.4 มีการกําหนดแผนการดําเนินงานห้องสมุดสีเขียวประจําปี
(1) รายละเอียดของแผนจะต้องระบุการดําเนินงานครบทุกหมวด
(2) มีการกําหนดเวลาหรือความถี่ของการดําเนินงานแต่ละหมวด
(3) มีการกําหนดแผนดําเนินงานเป็นลายลักษณ์อักษร และได้รับการอนุมัติจากผู้บริหาร

คําอธิบาย

 
1.1.5 มีการกําหนดเป้าหมาย และตัวชี้วัดที่ชัดเจนด้านห้องสมุด (ตามเกณฑ์ห้องสมุดสีเขียว) และมีหลักฐานการลงนามอนุมัติและวันที่ประกาศใช้อย่างชัดเจนและเป็นปัจจุบัน ดังนี้
(1) การจัดการและการให้บริการทรัพยากรสารสนเทศ ด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
(2) การส่งเสริมการเรียนรู้เรื่องทรัพยากร สิ่งแวดล้อม และก๊าซเรือนกระจก
(3) การจัดกิจกรรมห้องสมุดสีเขียวร่วมกับเครือข่ายความร่วมมือ
(4) ความพึงพอใจของผู้รับบริการห้องสมุดสีเขียว

คําอธิบาย

 
1.1.6 มีการกําหนดให้งานห้องสมุดสีเขียว ทั้งด้านห้องสมุด และด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เป็นงานประจําของหน่วยงาน ดังนี้
(1) มีการกําหนดแผนงานห้องสมุดสีเขียวทั้งด้านห้องสมุด และด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมให้เป็นแผนงานประจําของห้องสมุด โดยดําเนินการต่อเนื่องทุกปี
(2) มีการสรุปปัญหาและแนวทางการปรับปรุง เป็นข้อมูลเพื่อกําหนดแผนงานห้องสมุดสีเขียวในปีต่อไป
(3) มีการบูรณาการงานด้านห้องสมุดแ ล ะ ง า น ด ้ า น ท ร ั พ ย า ก ร แ ล ะสิ่งแวดล้อม ภายใต้แผนงานพัฒนาห้องสมุดสีเขียว
(4) กําหนดให้งานห้องสมุดสีเขียว เป็นภาระงานของบุคลากรที่ต้องได้รับ
การประเมิน

คําอธิบาย

 
1.1.7 มีการกําหนดนโยบายลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก สอดคล้องกับนโยบายขององค์กร หรือนโยบายของประเทศ หรือนโยบายตามบริบทสากล ดังนี้
(1) มีการกําหนดนโยบายความเป็นก ล า ง ท า ง ค า ร ์ บ อ น ( Carbon Neutrality) หรือ นโยบายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์(Net Zero) ของห้องสมุด
(2) มีการกําหนดเป้าหมายและแผนงานการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
ระยะสั้นและระยะยาวของห้องสมุดที่สอดคล้องกับนโยบายตามข้อ (1)
(3) มีการลด และ/หรือ ชดเชยการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
(4) ผลการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เป็นไปตามเป้าหมายที่กําหนดในข้อ (2)

คําอธิบาย
– ก๊าซเรือนกระจก (Greenhouse Gas : GHG) หมายถึง สารประกอบในรูปของก๊าซในบรรยากาศทั้งที่มีอยู่ในธรรมชาติและสร้างขึ้นโดยมนุษย์ ซึ่งสามารถดูดซับและปล่อยรังสีที่มีความยาวเคลื่อนอยู่ในช่วงความถี่ของอินฟาเรดที่ถูกปล่อยออกมาจากพื้นผิวโลกชั้นบรรยากาศและก้อนเมฆ
– ชนิดของก๊าซเรือนกระจกที่ประเมิน ประกอบด้วยก๊าซ 7 ชนิดตามพิธีสารเกียวโต ได้แก่ คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) มีเทน (CH4) ไนตรัสออกไซด์ (N2O) ไฮโดรฟลูออโรคาร์บอน (HFCs) เพอร์ฟลูออโรคาร์บอน (PFCs) ซัลเฟอร์เฮกซะฟลูออไรด์ (SF6) และไนโตรเจนไตรฟลูออไรด์ NF3)
– ความเป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutrality) และการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero) ให้ดูนิยามหรือคําอธิบายขององค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) ที่ http://www.tgo.or.th/
– การกําหนดค่าเป้าหมายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก กําหนดได้ 2 รูปแบบ ดังนี้
1. ห้องสมุดสามารถกําหนดค่าเป้าหมายที่สอดคล้องกับบริบทของห้องสมุด หรือค่าเป้าหมายที่สอดคล้องกับหน่วยงานต้นสังกัด หรือค่าเป้าหมายอื่นใด โดยมีเหตุผลที่เหมาะสมในการกําหนดค่าเป้าหมายและสามารถชี้แจงได้อย่างสมเหตุสมผล
2. การกําหนดค่าเป้าหมาย โดยใช้การกําหนดเป้าหมายทางวิทยาศาสตร์ หรือ Science Based Targets (SBT) ซึ่งเป็นการกําหนดเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจกที่สอดคล้องกับเป้าหมายความตกลงปารีส บนพื้นฐาน Climate Science โดยมีเป้าหมายในการจํากัดอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกไม่ให้เกิน 2 องศาเซลเซียส และมุ่งสู่การจํากัดอุณหภูมิไว้ให้ไม่เกิน 1.5 องศา
เซลเซียส การกําหนดเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจกโดยใช้เครื่องมือ Science-based Targets (SBT) สามารถดูรายละเอียดได้ที่ https://sciencebasedtargets.org/

 

1.2 คณะทํางานห้องสมุดสีเขียว

1.2.1 มีการแต่งตั้งคณะกรรมการหรือท ี ม ง า น ห ้ อ ง ส ม ุ ด ส ี เ ข ี ย ว ซึ่ งประกอบด้วย คณะกรรมการด้านห้องสมุด และคณะกรรมการด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม โดยมีแนวทางดําเนินงาน ดังนี้
(1) ผู้บริหารแต่งตั้งคณะกรรมการหรือท ี ม งาน ห ้ องสม ุ ดส ี เข ี ยว ซึ่ งประกอบด้วยงานด้านห้องสมุดและด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เป็นลายลักษณ์อักษร และลงนามอนุมัติการแต่งตั้งคณะกรรมการหรือทีมงานจะต้องครอบคลุมทุกหมวดและประกอบด้วยบุคลากร/ผู้แทนจากทุกฝ่ายในหน่วยงาน
(2) กําหนดอํานาจ บทบาท หน้าที่ ความรับผิดชอบของคณะกรรมการหรือทีมงาน อย่างชัดเจน

คําอธิบาย
– การแต่งตั้งคณะกรรมการหรือทีมงานห้องสมุดสีเขียว ซึ่งประกอบด้วยคณะกรรมการด้านห้องสมุดและคณะกรรมการด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม ควรแต่งตั้งรวมเป็นคณะกรรมการชุดเดียวกัน เนื่องจากงานห้องสมุดสีเขียว และสํานักงานสีเขียวมีความสัมพันธ์กัน จําเป็นต้องประสานงานและบูรณาการทํางานร่วมกัน ทั้งนี้ ควรกําหนดบทบาท หน้าที่ ความรับผิดชอบ ให้ครอบคลุมและชัดเจน

 
1.2.2 ร้อยละของคณะกรรมการหรือทีมงานห้องสมุดสีเขียว ด้านห้องสมุดที่ดําเนินงานตามบทบาท หน้าที่ตามที่ได้รับมอบหมาย ดังนี้
(1) ประธาน/หัวหน้า
(2) คณะกรรมการหรือทีมงานด้านห้องสมุด

คําอธิบาย
– ร้อยละของคณะกรรมการ หรือทีมงานห้องสมุดสีเขียว ที่ดําเนินงานตามบทบาท หน้าที่ตามที่ได้รับมอบหมาย ประเมินเฉพาะคณะกรรมการหรือทีมงานด้านห้องสมุด ในส่วนของคณะกรรมการหรือทีมงานด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม จะได้รับการประเมินและให้คะแนนในแบบประเมินของสํานักงานสีเขียว

 

1.3 การทบทวนฝ่ายบริหาร

1.3.1 การกําหนดองค์ประชุมทบทวนฝ่ายบริหาร
(1) มีผู้บริหารเข้าร่วมประชุม
(2) มีตัวแทนของแต่ละฝ่าย/แผนก/ส่วน/งานที่มีความเกี่ยวข้องกับการดําเนินงานด้านห้องสมุด ในแต่ละหมวดเข้าร่วมประชุม
(3) จํานวนผู้เข้าร่วมประชุมจะต้องมากกว่าร้อยละ 75 ของจํานวนผู้ที่เป็นคณะกรรมการห้องสมุดสีเขียวและสํานักงานสีเขียว พร้อมหลักฐานการลงนามเข้าร่วมประชุม
(4) หากผู้ที่จะต้องเข้าประชุมไม่สามารถเข้าร่วมได้ จะต้องมีวิธีการรายงานผลการประชุมให้รับทราบ พร้อมรับข้อเสนอแนะ

คําอธิบาย
– การกําหนดองค์ประชุมทบทวนฝ่ายบริหาร ควรดําเนินการร่วมกันทั้งด้านห้องสมุด และด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อให้การพัฒนาเป็นไปในทิศทางเดียวกัน

 
1.3.2 มีการกําหนดวาระการประชุม
และทําการประชุมทบทวนฝ่ายบริหาร ดังนี้
(1) มีการประชุมทบทวนฝ่ายบริหารอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
(2) วาระที่ 1 การติดตามผลการประชุมทบทวนฝ่ายบริหารที่ผ่านมาทั้งด้านห้องสมุด และด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
(3) วาระที่ 2 ทบทวนนโยบายห้องสมุดสีเขียว
(4) วาระที่ 3 ความมีประสิทธิภาพของคณะกรรมการหรือทีมงานด้านห้องสมุด และด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม (ความเพียงพอและความเหมาะสม)
(5) วาระที่ 4 การติดตามผลการดําเนินงานด้านห้องสมุด และด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
(6) วาระที่ 5 การเปลี่ยนแปลงที่จะส่งผลกระทบต่อความสําเร็จในการดําเนินงานด้านห้องสมุด และด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
(7) วาระที่ 6 ข้อเสนอแนะจากที่ประชุมและแนวคิดของผู้บริหารต่อการพัฒนาห้องสมุดสีเขียวอย่างต่อเนื่องทั้งด้านห้องสมุดและด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
(8) จัดทํารายงานการประชุมทบทวนฝ่ายบริหาร รายชื่อผู้เข้าประชุมและภาพถ่ายที่แสดงให้เห็นว่ามีการประชุมจริง

คําอธิบาย

 

1.4 การตรวจประเมินภายใน (สําหรับหน่วยงานต่ออายุ)

1.4.1 การวางแผนและดําเนินการตรวจประเมินภายใน ด้านห้องสมุด (ด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เป็นไปตามเกณฑ์การประเมินสํานักงานสีเขียว)
(1) มีการแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจประเมินภายใน ด้านห้องสมุดประกอบด้วย หัวหน้าผู้ตรวจประเมินและผู้ตรวจประเมิน ที่มีความรู้และประสบการณ์เรื่องห้องสมุดสีเขียว
(2) มีการกําหนดความถี่ในการตรวจประเมินภายใน ด้านห้องสมุด อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
(3) มีการจัดทําข้อกําหนดการตรวจประเมินภายใน ด้านห้องสมุดครอบคลุมทุกหมวด
(4) กําหนดให้ ผู้ตรวจประเมินภายในด้านห้องสมุดแต่ละหมวดมีความเพียงพอและเหมาะสม มีความเป็นอิสระในการตรวจประเมินอย่างชัดเจน
(5) ดําเนินการตรวจประเมินภายใน ด้านห้องสมุด ครบถ้วนทุกหมวด

คําอธิบาย

 

สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
114 สุขุมวิท 23 แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110
อีเมล : asklibrarian@g.swu.ac.th
โทรศัพท์ :  มือถือ 063-801-3030
แฟกซ์: 02 2604514

© 2025 SWU Central Library